Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 26 stycznia 2024 r.

OPINIA nr ZR 275

 Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP

Treść pytania:

Proszę o opinię, czy do znajdujących się widowni przeznaczonej dla mniej niż 100 osób stopni (zaznaczonych kolorem pomarańczowym) ma zastosowanie § 68. ust. 1. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie?

Podstawy prawne: 

[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Rozdział 4. Schody i pochylnie

§ 66. [Cel zastosowania schodów stałych i pochylni]
W celu zapewnienia dostępu do pomieszczeń położonych na różnych poziomach należy stosować schody stałe, a w zależności od przeznaczenia budynku – również pochylnie odpowiadające warunkom określonym w rozporządzeniu.

§ 67. [Obowiązek zastosowania schodów lub pochylni stałych]
Zainstalowanie w budynku schodów lub pochylni ruchomych nie zwalnia z obowiązku zastosowania schodów lub pochylni stałych.

Rozdział 4. Drogi ewakuacyjne
§ 237. [Przejścia ewakuacyjne]
1. W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku, powinno być zapewnione przejście, zwane dalej „przejściem ewakuacyjnym”, o długości nieprzekraczającej:

1) w strefach pożarowych ZL – 40 m;
2) w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m 2  w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej – 75 m;
3) w strefach pożarowych PM, o obciążeniu ogniowym nieprzekraczającym 500 MJ/m 2 , w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach pożarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez względu na wielkość obciążenia ogniowego – 100 m.

2. W pomieszczeniu zagrożonym wybuchem długość przejścia ewakuacyjnego, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie powinna przekraczać 40 m.

3. Dopuszcza się prowadzenie przez pomieszczenie zagrożone wybuchem przejścia ewakuacyjnego z innego pomieszczenia, jeżeli pomieszczenia te są powiązane funkcjonalnie.

4. Jeżeli z przewidywanego przeznaczenia pomieszczenia nie wynika jednoznacznie sposób jego zagospodarowania, projektowa długość przejścia ewakuacyjnego nie może być większa niż 80% długości określonej w ust. 1 i 2.

5. W pomieszczeniach o wysokości przekraczającej 5 m długość przejść, o których mowa w ust. 1 i 2, może być powiększona o 25%.

6. Długości przejść, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być powiększone pod warunkiem zastosowania:

1) stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych – o 50%;
2) samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu – o 50%.

7. Powiększenia, o których mowa w ust. 5 i 6 pkt 1 i 2, podlegają sumowaniu.

8. Przejście, o którym mowa w ust. 1, nie powinno prowadzić łącznie przez więcej niż trzy pomieszczenia.

9. Ścianek działowych oddzielających od siebie pomieszczenia, dla których określa się łącznie długość przejścia ewakuacyjnego, nie dotyczą wymagania określone w § 216 ust. 1.

10. Szerokość przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, z zastrzeżeniem § 261, należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób, do których ewakuacji ono służy, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m, a w przypadku przejścia służącego do ewakuacji do 3 osób – nie mniej niż 0,8 m.

§ 261. [Wymogi dotyczące pomieszczeń przeznaczonych dla dużej ilości osób]
Pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 200 osób dorosłych lub 100 dzieci, w których miejsca do siedzenia są ustawione w rzędach, powinny mieć:

1) fotele i inne siedzenia trudno zapalne oraz niewydzielające produktów rozkładu i spalania, określonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polską Normą dotyczącą badań wydzielania produktów toksycznych; określenie trudno zapalny przypisuje się fotelom i innym siedzeniom, które nie ulegają postępującemu tleniu i spalaniu płomieniowemu w warunkach określonych Polską Normą dotyczącą badania zapalności mebli tapicerowanych;
2) szerokość przejść pomiędzy rzędami siedzeń nie mniejszą niż 0,45 m, przy czym odległość tę należy ustalać, biorąc pod uwagę odstęp między stałymi elementami siedzeń;
3) liczbę siedzeń w rzędzie nie większą niż 16 pomiędzy przejściami oraz 8 w rzędzie przyściennym, przy czym dopuszcza się zwiększenie liczby miejsc w rzędach odpowiednio do 40 i 20 pod warunkiem zwiększenia odstępu między rzędami siedzeń o 1 cm na każde dodatkowe siedzenie odpowiednio powyżej 16 lub 8;
4) szerokość przejść komunikacyjnych nie mniejszą niż 1,2 m przy liczbie osób do 150, a przy większej ich liczbie szerokość tę należy zwiększyć proporcjonalnie o 0,6 m na 100 osób;
5) rzędy siedzeń lub ławek trwale umocowane do podłogi albo siedzenia sztywno łączone ze sobą w rzędy oraz między rzędami. 

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP 

Widownia jest szczególnym przypadkiem takiego uformowania podłogi w pomieszczeniu, żeby osoby korzystające z siedzisk miały zapewnione jak najkorzystniejsze warunki widoczności sceny.
Schody, których parametry określa tabela w paragrafie 68 WT to schody stałe, ich celem jest określone w paragrafie 66 WT zapewnienie dostępu do pomieszczeń położonych na różnych poziomach.
Schody, pozwalające na ewakuowanie się z poszczególnych rzędów widowni a następnie z pomieszczenia, nie są schodami, których parametry formułuje paragraf 68.
Jakkolwiek trudno w przypadku widowni mówić o biegu schodowym czy tym bardziej spoczniku, mamy tu niewątpliwie do czynienia z przejściem ewakuacyjnym, które musi spełnić warunki określone paragrafem 237 WT.
W przypadku widowni dla mniej niż stu osób szerokość przejścia ewakuacyjnego nie może być mniejsza niż 90 cm – projekt w przedstawionym fragmencie spełnia ten warunek. Pozostałe warunki dla przejścia ewakuacyjnego w projekcie nie są przedmiotem tej opinii.
Należy również zwrócić uwagę, że jeśli widownią byłyby dzieci w liczbie 100 do 150, szerokość przejścia byłaby wówczas większa i wynosiłaby nie mniej niż 120 cm.

Niezależnie od powyższych ustaleń dla stopni w pomieszczeniu zalecamy zgodnie z ergonomią, aby nie przekraczały wysokości opisanej w paragrafie 68 oraz spełniały wzór schodów wygodnych opisany w paragrafie 69 u. 4 WT.

(MB, GL)

arch. Wojciech Dobrzański
Koordynator Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej IARP

arch. Marek Kaszyński
Przewodniczący Rady
Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP