Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 6 września 2023 r.
OPINIA nr ZR 261
Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP
Treść pytania:
Zwracamy się z prośbą o wydanie opinii w sprawie możliwości lokalizowania pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi (praca ponad 4 godziny), w takich częściach istniejących budynków biurowych, które mają okna wychodzące na atrium – które zostanie przekryte nowo projektowanym przeziernym zadaszeniem – chodzi o określenie, czy takie pomieszczenia spełniają par. 13 z Warunków Technicznych.
Przekrycie atrium zostanie zrealizowane za pomocą konstrukcji stalowej mocowanej do stropów czterech istniejących budynków. Dźwigary kratowe mają łukowy pas górny i rozstawione są ortogonalnie wzglądem siebie w module 200 cm. Wypełnienie przestrzeni pomiędzy dźwigarami planowane jest jako systemowe rozwiązanie: „poduszki” z 5 warstw folii z ETFE, wypełniane sprężonym powietrzem.
 |
 |
| Przekrój przez budynki z oznaczeniem poziomu zamocowania dachu | Detal zadaszenia dziedzińca |
Podstawy prawne:
[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późniejszymi zmianami [wt] (t.j. Dz.U.2022.1225)
§ 13.1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń – co uznaje się za spełnione, jeżeli:
1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym
w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:
- wysokość przesłaniania – dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,
- 35 m – dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m;
2) zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.
2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.
3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.
4. Odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.
Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP:
Treść przywołanego powyżej przepisu dotyczy parametru naturalnego oświetlenia pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Należy zauważyć, że rzeczywista ilość naturalnego światła wpadająca do pomieszczenia zależy od bardzo wielu czynników, które w żaden sposób nie są uregulowane przez Rozporządzenie. Na przykład, dwa różne pomieszczenia o takiej samej powierzchni mogą mieć okna usytuowane tylko na elewacji północnej lub południowej. Do pomieszczenia z oknami usytuowanymi tylko od strony północnej będzie wpadać o wiele mniej światła niż do pomieszczenia z oknami usytuowanymi od strony południowej, dodatkowo oświetlanymi bezpośrednio przez promienie słoneczne.
Ponadto zgodnie z treścią przywołanego przepisu – np. w zabudowie śródmiejskiej wysokość budynku przesłaniającego usytuowanego w odległości co najmniej 17,5 od okien przesłanianych może być dowolnie duża. Oznacza to, że do pomieszczenia, naprzeciwko którego będzie stał budynek o wysokości np. 20 m, wpadać będzie radykalnie więcej światła niż do takiego samego pomieszczenia, naprzeciwko którego będzie stał budynek o wysokości 200 m.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że istotą przepisu zawartego w §13 Rozporządzenia, jest zapewnienie pewnej zryczałtowanej, niemierzalnej porcji światła dziennego, które powinno wpadać do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi.
W omawianym przypadku, pomieszczenia, w których należy zapewnić parametr naturalnego oświetlenia usytuowane są od strony wewnętrznego dziedzińca na planie kwadratu o boku ok. 35 m, ukształtowanego przez zespół 4 budynków. Dziedziniec ten, zgodnie z treścią zapytania, ma zostać przekryty dachem, którego poszycie wykonane będzie z przeźroczystych „poduszek” z folii ETFE wypełnionych sprężonym powietrzem, opierające się na ażurowej konstrukcji wykonanej ze stalowych dźwigarów kratowych.
Zdaniem autora niniejszej opinii, zadaszenie omawianego dziedzińca – z zastrzeżeniem zastosowania przeźroczystej warstwy poszycia – jest jak najbardziej dopuszczalne, albowiem naturalne światło dzienne będzie jedynie w bardzo niewielkim stopniu pochłaniane przez tak zaprojektowany dach. Niewątpliwie warstwa nośna dachu będzie w nieznacznym stopniu zatrzymywać pewną porcję światła, docierającego do pomieszczeń usytuowanych poniżej tego dachu, tym niemniej uwzględniając fakt, że § 13 Rozporządzenia dotyczy co do zasady niemierzalnej, zryczałtowanej porcji światła dziennego, okoliczność ta nie powinna być brana pod uwagę przy ocenie zgodności takiego rozwiązania z § 13 Rozporządzenia.
(MK)
arch. Wojciech Dobrzański
Koordynator Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej IARP
arch. Marek Kaszyński
Przewodniczący Rady
Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP