L.dz.1764/MPORIA/2025
Kraków, 7 października 2025 r.
OPINIA nr ZR 317
Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP
Treść pytania:
Zwracam się z uprzejmą prośbą o wydanie opinii przez Zespół Rzeczoznawców przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP w sprawie dostępności mieszkań dla osób niepełnosprawnych w budynku mieszkalnym wielorodzinnym.
W założeniu projektowym wszystkie lokale mieszkalne mają być dostępne dla osób niepełnosprawnych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. 2022.1225 tj. z dnia 2022.06.09), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [WT] § 242.2 („Dopuszcza się zmniejszenie szerokości poziomej drogi ewakuacyjnej do 1,2 m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób”), w konsekwencji wymagana szerokość korytarza została zmniejszona do 1,2m.
Wszystkie drzwi wejściowe do budynku i mieszkań mają zapewnione min. szerokość 0,9m zgodnie z [WT] § 62. ust. 1. („Drzwi wejściowe do budynku i ogólnodostępnych pomieszczeń użytkowych oraz do mieszkań powinny mieć w świetle ościeżnicy co najmniej: szerokość 0,9 m i wysokość 2 m. W przypadku zastosowania drzwi zewnętrznych dwuskrzydłowych szerokość skrzydła głównego nie może być mniejsza niż 0,9 m. oraz ust. 3. („W drzwiach, o których mowa w ust. 1, oraz w drzwiach do mieszkań i pomieszczeń mieszkalnych w budynku za-mieszkania zbiorowego wysokość progów nie może przekraczać 0,02 m”)
Proszę o opinię czy pozostawienie takiej szerokości korytarza oraz drzwi spełnia wymóg dostępności dla osób niepełnosprawnych przy wjechaniu wózkiem inwalidzkim do mieszkania usytuowanego wzdłuż korytarza. Czy też należy zapewnić przestrzeń manewrową o wymiarach 1,5 x 1,5m przed drzwiami lokalu mieszkalnego. Jednakże zgodnie z [WT] przestrzeń taka jest wymagana jedynie w pomieszczeniach higienicznosanitarnych (§ 86. ust. 1, pkt. 1) oraz przy powierzchni spocznika przy pochylni (§ 71. ust. 3)
Rys. 1
Podstawa prawna:
[1]
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane z późniejszymi zmianami (t. j. Dz.U. 2025 .418)
Art. 5 ust. 1: Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwag przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając: (…)
4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1169 oraz z 2018 r. poz. 1217), w tym osoby starsze;
4a) minimalny udział lokali mieszkalnych dostępnych dla osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., w tym osób starszych w ogólnej liczbie lokali mieszkalnych w budynku wielorodzinnym;
[2]
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t. j. Dz.U.2022.1225)
Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP:
W treści pytania zawarty został prawie kompletny katalog przepisów rozporządzenia [2] odnoszących się do wymagań przestrzennych w kontekście dostępności dla osób z niepełnosprawnościami (dalej opisanych jako „OzN”). Można dodać jeszcze §193 ust. 2a dotyczący minimalnych wymiarów (1,1 x 1,4 cm) kabiny dźwigu przeznaczonego dla OzN. Zwraca się uwagę w tym miejscu, że manewrowanie wózkiem wymaga de facto znacznie mniej przestrzeni a wielkości widniejące w przepisach uwzględniają także rezerwę miejsca dla osoby towarzyszącej (stojącej za wózkiem).
Przy okazji należy przypomnieć, że opisane w (§ 86. ust. 1, pkt. 1) wielkości 1,5 x 1,5 dotyczą „przestrzeni manewrowej” o podanych wymiarach czyli kwadratu a nie (jak często to jest interpretowane) okręgu o średnicy 1,5 m. Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że pole manewru deklarowane w projekcie (ø138 cm) jest wystarczające.
Na marginesie warto upowszechnić dokument „Standardy dostępności dla Gminy Miejskiej Kraków” obowiązujący przy projektowaniu inwestycji finansowanych z budżetu miasta. Z uwagi na obszerność dokumentu, wszechstronność omawianych zagadnień oraz fakt, że od dwóch lat są stosowane w Krakowie sądzimy, że warto je upowszechniać.
Standardy do pobrania na BIP Gminy Kraków albo pod linkiem:
(MN)
arch. Wojciech Dobrzański
Koordynator Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej IARP
arch. Marek Kaszyński
Przewodniczący Rady
Małopolskiej Okręgowej IARP
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Uwaga: Niniejsza opinia jest zgodna z obowiązującymi przepisami na czas jej sporządzenia.
