L.dz.342/MPORIA/2025

Kraków, 17 lutego 2025 r.

OPINIA nr ZR 302

Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP

Treść pytania:

Zwracam się z prośbą o wyrażenie opinii dot.§ 54.1 WT : „Budynek użyteczności publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego, z wyłączeniem budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych, oraz każdy inny budynek mający najwyższą kondygnację z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt więcej niż 50 osób, w których różnica poziomów posadzek pomiędzy pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną, niestanowiącą drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym, przekracza 9,5 m, a także mający dwie lub więcej kondygnacji nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej, należy wyposażyć w dźwig osobowy.”

Czy pierwszą kondygnacją jest kondygnacja parteru (pierwsza nadziemna) czy też rozumie się ją jako pierwszą w budynku patrząc na przekrój - np. kondygnacja -1?! (spotkałam się z taką interpretacją z jednym ze Starostw).

Podstawa prawna:

[1] Dz.U.2022.0.1225 tj. Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. z późniejszymi zmianami – §54.1., § 3 pkt 16, pkt 17, pkt 18

 §54.1.

„Budynek użyteczności publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego, z wyłączeniem budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych, oraz każdy inny budynek mający najwyższą kondygnację z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt więcej niż 50 osób, w których różnica poziomów posadzek pomiędzy pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną, niestanowiącą drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym, przekracza 9,5 m, a także mający dwie lub więcej kondygnacji nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej, należy wyposażyć w dźwig osobowy.”

 3 pkt 16, pkt 17, pkt 18

 §3. [Definicje legalne]

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

16) kondygnacji - należy przez to rozumieć poziomą część budynku, zawartą pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwyżej położonej warstwy podłogowej na gruncie a powierzchnią posadzki na stropie lub warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą niż 2 m; za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, centrala klimatyzacyjna, obudowa wyjścia z klatki schodowej, kotłownia lub inne pomieszczenia techniczne;

17) kondygnacji podziemnej - należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;

18) kondygnacji nadziemnej - należy przez to rozumieć każdą kondygnację niebędącą kondygnacją podziemną.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA:

Biorąc pod uwagę treść przepisu [1] § 54.1:

Umieszczone w [1] § 54.1 zapisy na wstępie określają budynki, których przepis dotyczy, czyli budynki użyteczności publicznej, mieszkalne,  wielorodzinne, zamieszkania zbiorowego , budynki opieki zdrowotnej, opieki społecznej z wyłączeniem budynków, których nie dotyczy - budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych.

1. mamy wytyczne co do zasady określania, który budynek wymaga dźwigu osobowego, a który nie wymaga, w przepisie występuje graniczna wysokość 9,5 m, powyżej której budynki należy wyposażyć w dźwig osobowy, wysokość ta obliczana jest na podstawie różnicy poziomów posadzek pomiędzy pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną, niestanowiącą drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym i jeżeli wysokość ta przekracza 9,5 m - to dany budynek należy wyposażyć w dźwig osobowy,
2. jeżeli chodzi o budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej to są one wyodrębnione w tym przepisie i to czy w takim budynku ma być dźwig osobowy decyduje nie wysokość 9,5 m tylko kondygnacje nadziemne – „mający dwie lub więcej kondygnacji nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej, należy wyposażyć w dźwig osobowy”.

W słowniku PWN słowo „pierwszy”, „pierwsza” oznacza liczebnik porządkowy (od liczebnika głównego „jeden” – oznaczającego liczbę), który nazywa kolejność elementu w zbiorze. Pierwszy element to ten, który stoi na początku danego zbioru. Przenosząc tę zasadę na grunt omawianego przepisu przyjmijmy, że wszystkie kondygnacje w budynku stanowią zbiór, którego podzbiorem są kondygnacje nadziemne. Ustawodawca – ażeby przepis był spójny - musiał odnieść się do tego właśnie podzbioru kondygnacji nadziemnych, automatycznie wykluczając kondygnacje podziemne. Gdyby Ustawodawca uwzględnił – przy zapisie w obecnym kształcie -  zbiór wszystkich kondygnacji budynku, czyli zarówno kondygnacje nadziemne jak i podziemne, stworzyłby dowolność w wyborze ,,pierwszej” kondygnacji ( albo ,,pierwsza” nadziemna albo ,,pierwsza” podziemna), co prowadziłoby do niejednolitych decyzji administracyjnych. Niewykluczenie z przepisu kondygnacji podziemnych oznaczałoby zatem jego niejednoznaczność, co nie zachodzi w przypadku przyjęcia, że przepis dotyczy podzbioru kondygnacji nadziemnych.

Semantyczne znaczenie fragmentu przepisu brzmiące: ,,(…) na podstawie różnicy poziomów posadzek pomiędzy pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną” odnosi się więc do różnicy wysokości między pierwszą kondygnacją nadziemną a najwyższą kondygnacją nadziemną w danym budynku.

Na marginesie należy zwrócić uwagę na inne przepisy, które powinno się rozpatrywać łącznie, projektując dźwigi osobowe do budynków np. § 54.2 i 3 (dźwig osobowy), § 105 (garaże podziemne i wielopoziomowe).

(MJ)

arch. Wojciech Dobrzański

Koordynator Zespołu Rzeczoznawców

przy Radzie Małopolskiej Okręgowej IARP

arch. Marek Kaszyński

Przewodniczący Rady 

Małopolskiej Okręgowej IARP

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.