L.dz. 1106/MPORIA/2024

Kraków, 16 grudnia 2024 r. 

OPINIA nr ZR 297

Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP

Treść pytania:

Uprzejmie zwracam się z prośbą o pomoc dotyczącą projektu którym obecnie się zajmuję. Przyszła do mnie klientka dla której wykonałam projekt budynku mieszkalnego jednorodzinnego w zabudowie wolnostojącej w miejscowości Rogalin, gm. Mosina. Działka objęta jest miejscowym planem (Uchwała Nr XXIX/243/2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29 czerwca 2000 r.) który został załączony do maila.

W uchwale obowiązują dwie linie rozgraniczające teren obowiązująca i nieprzekraczalna. Linia obowiązująca zlokalizowana jest w odległości 5 m od drogi,  natomiast linia nieprzekraczalna zlokalizowana jest 15 m od linii obowiązującej. Budynek został zaprojektowany tak że ściana frontowa budynku stoi na linii obowiązującej.

Problem z którym się borykam dotyczy zadaszenia przed ścianą frontową budynku. Zadaszenie to jest wsparte na słupach.

Jestem po rozmowie z Urzędnikiem Starostwa Powiatowego w Poznaniu na ul. Jackowskiego i dostałam odpowiedź, że taki dach nie ma prawa bytu i muszę go zlikwidować. Dach mógłby zostać, ale nie wsparty na słupach. Szukałam w internecie definicji, interpretacji linii obowiązującej, podobnie braku możliwości postawienia takiego zadaszenia przed budynkiem i niestety nigdzie nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie.

Definicje lub i interpretacje pojęć:

budynku (prawo budowlane) - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

Zadaszenie (np. tarasu), które nie jest obudowane ścianami, podobnie jak okapy dachu nie mają przegród pionowych (ścian), więc nie możemy ich uwzględniać przy dokonywaniu rzutu pionowego zewnętrznych krawędzi budynku. Stąd też nie są wliczane do powierzchni zabudowy budynku.

Wyliczając powierzchnię zabudowy budynku (Pz), przyjmujemy do obliczeń figurę powstałą w wyniku rzutu na powierzchnię terenu najbardziej wysuniętych na zewnątrz krawędzi budynku, będących przegrodami (ścianami) niezależnie, na której kondygnacji te najbardziej wysunięte krawędzie się znajdują. Czyli do powierzchni zabudowy budynku wlicza się tylko powierzchnię rzutu części kubaturowych budynku zamkniętych ścianami.

Czy interpretacja urzędnika jest poprawna? Czy naprawdę muszę zrezygnować z projektowanego zadaszenia na słupach? Czy urzędniczka ma jakieś podstawy do tego żeby odrzucić projekt?(…)”

Podstawa prawna:

[1] Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Mosina, we wsi Rogalin, obejmującej części działek o nr ewid. 154/1 i 154/5 (Uchwała Nr XXIX/24//2000 Rady Miejskiej w Mosinie z dnia 29 czerwca 2000r ).

Tekst planu,§3:

1. Przedmiotem ustaleń planu są tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone na rysunku planu symbolem M.
2. Niżej wymienione oznaczenia graficzne, przedstawione na rysunku planu, są

obowiązującymi ustaleniami planu:

1) linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu,

2) obowiązująca linia zabudowy,

3) ulica lokalna, oznaczona na rysunku symbolem KL”

Załącznik graficzny – legenda:

[3] Plan Ogólny Gminy Mosina (Uchwały nr XXI/126/91 Rady Miasta i Gminy w Mosinie z dnia 30 grudnia 1991 r. w sprawie: uchwalenia miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Mosina (Dz. Urz. Woj. Poznańskiego z 7 lutego 1992 r., nr 2, poz. 13) i nr XXI/127/91 Rady Miasta i Gminy w Mosinie z dnia 30 grudnia 1991 r. w sprawie: uchwalenia miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Mosina Dz. Urz. Woj. Poznańskiego z 7 lutego 1992 r., nr 2, poz. 14 

http://bip.um.mosina.pl/um/planowanie-przestrzenne-rewitalizacja-zabytki/plany-ogolne/plany-ogolne-archiwalne.html?pid=17978

Załącznik graficzny - legenda

[4] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2024 r. poz. 1130. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20030800717

art. 2 

ust. 31

„intensywności zabudowy” – należy przez to rozumieć stosunek sumy powierzchni wszystkich kondygnacji budynków zlokalizowanych na:

1. działce budowlanej do powierzchni tej działki budowlanej – w przypadku miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
2. terenie do powierzchni tego terenu – w przypadku decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

ust 33

 „powierzchni kondygnacji” – należy przez to rozumieć powierzchnię rzutu poziomego kondygnacji, mierzoną po zewnętrznym obrysie rzutu poziomego ścian zewnętrznych tej kondygnacji, z wyłączeniem powierzchni balkonów, logii i tarasów;

[5] Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U. 2021 poz. 2404) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210002404

§7. 1. Część graficzna projektu planu miejscowego zawiera:

(…)

8) określenie przeznaczenia terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach

zagospodarowania oraz ich symbole i oznaczenia graficzne wraz z numeracją wyróżniającą je spośród innych terenów;

9) linie zabudowy; (…)

Załącznik  nr 2

[6] Norma PN ISO 9836:2022 Właściwości użytkowe w budownictwie – Określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych.

Punkt 5.1.2.2

„Do powierzchni zabudowy nie wlicza się:

- powierzchni obiektów budowlanych ani ich części nie wstających ponad powierzchnie terenu;

- powierzchni elementów drugorzędnych, np. schodów zewnętrznych, ramp i pochylni zewnętrznych, daszków, markiz, okapów dachowych, oświetlenia zewnętrznego;”

[7] Norma PN-B-01027:2002 Rysunek budowlany. Oznaczenia graficzne stosowane w projektach zagospodarowania działki lub terenu.

(…)

(…)

[8] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 15.07.2015r. II SA/Łd 298/15 https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/E59DAD227A

(…)

„Plan nie określił jednak, w jaki sposób te zadaszenia mają być mocowane – czy na słupach czy podwieszane do ściany czy jeszcze w inny sposób. Zdaniem Kolegium skoro plan nie rozróżnił mocowań zadaszeń to oznacza, że dopuścił wszystkie sposoby mocowania zadaszeń” (…)

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA:

Projektant w swym zapytaniu przytacza zapisy MPZP gm. Mosina, we wsi Rogalin, obejmującej części działek o nr ewid. 154/1 i 154/5. Plan ten w §3 ust. 2  oraz w legendzie określa obowiązującą linię zabudowy jako obowiązujące ustalenie Planu Miejscowego, ale nie definiuje samego pojęcia obowiązującej linii zabudowy. Należy jednak zauważyć, że wyżej wymieniony MPZP stanowi zmianę Planu Ogólnego Gminy Mosina w zakresie działek 154/1 i 154/5, zatem w pierwszej kolejności należy się odnieść do definicji zawartych w tym Planie. Niestety Plan ogólny również nie daje żadnych dyspozycji w tym zakresie, jedynie w legendzie definiuje wygląd graficzny nieprzekraczalnej linii zabudowy.

Dla porównania Rada Miasta Krakowa przykładowo w Uchwale NR XII/218/19 z dnia 27 marca 2019 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Armii Krajowej - Piastowska” (https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=108650)  zdefiniowała linię obowiązującą w następujący sposób:

(…)

„8) obowiązującej linii zabudowy - należy przez to rozumieć linię, na której wymaga się obowiązkowo usytuowania elewacji budynków za wyjątkiem:

1. okapu, gzymsu, balkonu, loggi lub daszku nad wejściem,
2. zewnętrznych części budynku stanowiących: schody, pochylnie lub rampy z uwzględnieniem przepisów odrębnych lub zapisów zawartych w ustaleniach szczegółowych planu;”(…)

co jest spójne z definicjami Normy PN-ISO 9836 omówionej poniżej.

Na wstępie należy zauważyć, że w zasadzie żaden z aktów prawa na poziomie krajowym nie definiuje obowiązującej linii zabudowy, zatem przy braku szczegółowej definicji w treści MPZP, pozostaje duże pole do interpretacji.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 2 nie definiuje pojęcia obowiązującej linii zabudowy, a tym bardziej jej interpretacji, natomiast pewną wskazówkę dają tu zapisy ust. 31 oraz związanego z nim ust. 33, z których wynika, że intencją ustawodawcy było określenie parametrów zabudowy jako elementów definiowanych przez ściany zewnętrzne, z pominięciem elementów wystających poza obrys bryły budynku np. logii czy balkonów.

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie definiuje samego pojęcia linii zabudowy a jedynie w § 7. 1. narzuca wymóg wskazania linii zabudowy w części graficznej MPZP a także, w załączniku nr 2, określa graficzną reprezentację obowiązującej linii zabudowy. Rozwinięciem ww. zapisów jest graficzne oznaczenie stosowane dla linii zabudowy zgodnie z Polską Normą nr PN-B-01027. Interpretacja graficzna z kolumny 5 wyraźnie odnosi się do obowiązującej linii zabudowy, jako linii ścian zewnętrznych, zatem potwierdza stanowisko projektanta.

Z kolei Norma PN-ISO 9836 Właściwości użytkowe w budownictwie stwierdza, że daszków, markiz, okapów dachowych nie wlicza się do powierzchni zabudowy. Czytając zatem zapisy normy trudno dopatrzyć się jasnej wytycznej co do sposobu podparcia wyżej wymienionych  elementów.

W tym kontekście pewną wskazówką może być rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który, rozpatrując kwestię zadaszenia przed wejściem, opartego na słupkach, stwierdził, że brak wyraźnego określenia w Planie Miejscowym sposobu mocowania elementów takich jak zadaszenia oznacza, że dopuszczalne są wszystkie sposoby mocowania, w tym na słupach.

Wnioski:

Przedstawione na wstępie w treści pytania stanowisko Starostwa Powiatowego, żądające usunięcia dachu przed wejściem z uwagi na posadowienie go na słupach nie znajduje uzasadnienia i nie jest poparte przepisami prawa.

W analizowanej sprawie należy przyjąć, że w przypadku, gdy owe słupki są jedynie elementami podpierającymi daszek nad wejściem, to zlokalizowanie takiego zadaszenia przed Obowiązującą Linią Zabudowy jest prawidłowe, a w świetle przytoczonych wyżej aktów prawnych stanowisko przedstawiciela Starostwa Powiatowego w Poznaniu należy uznać za wadliwe i bezzasadne.

(AB)

arch. Wojciech Dobrzański

Koordynator Zespołu Rzeczoznawców

przy Radzie Małopolskiej Okręgowej IARP

arch. Marek Kaszyński

Przewodniczący Rady 

Małopolskiej Okręgowej IARP

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.