Zespół Rzeczoznawców przedstawia swoją opinię

Czytaj więcej:

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 30 maj 2019 r.

OPINIA nr ZR 123

Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP

 

Treść zapytania:

Mam prośbę o wydanie opinii dot. par 277 ust 4 i 270 ust 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. z dnia 15 czerwca 2002r.) i możliwości zastosowania normy brytyjskiej BS 7346-7 w projekcie oddymiania garażu podziemnego zamkniętego o powierzchni 400m2 na 20 stanowisk nieposiadającego bezpośredniego wjazdu i wyjazdu.

Aktualnie obowiązujące przepisy tj. Warunki Techniczne w § 277. 4. Narzucają konieczność oddymiania każdego garażu który nie posiada bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu: „W strefie pożarowej garażu zamkniętego należy stosować instalację wentylacji oddymiającej uruchamianą za pomocą systemu wykrywania dymu, w przypadku gdy ta strefa nie posiada bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu z budynku lub gdy jej powierzchnia przekracza 1500 m2.

Inny zapis WT mówi z kolei o zadaniach jakie powinna spełniać wentylacja oddymiająca:
§ 270. 1. Instalacja wentylacji oddymiającej powinna:
1) usuwać dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiające bezpieczną ewakuację;
2) mieć stały dopływ powietrza zewnętrznego uzupełniającego braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem.

Projektuję garaż w budynku mieszkalnym, zlokalizowany na poziomie „-1”, który zamiast wjazdu/wyjazdu będzie posiadał tylko windę samochodową, jest to garaż o małej powierzchni (400m2 jedna kondygnacja) oraz wyposażony jest w podnośniki na 2 samochody na stanowiskach (parkowanie niezależne), łącznie na 20 samochodów.

Przepisy narzucają w tego typu garażach zastosowanie systemu uruchamianego automatycznie po wykryciu dymu. W praktyce, wg projektantów wentylacji oddymiającej, żaden system uruchamiany automatycznie - zgodnie z ogólnie stosowanymi i przyjmowanymi założeniami - nie zdąży się uruchomić przed zakończeniem czasu ewakuacji a więc nie podniesie bezpieczeństwa osób przebywających w takim garażu i nie spełnia wprost wymogu wynikającego z par 270 ust 1. Czas ewakuacji to 64s a czas załączenia się wentylatorów to min 75s (z drugiej czujki).

OBLICZENIE CZASU EWAKUACJI:

• CZAS DOJŚCIA DO WYJŚCIA EWAKUACYJNEGO = 34 s
  (max dł. dojścia 25m, prędkość przemieszczania 1,19m/s, 25/1,19=21 s)
• MARGINES BEZPIECZEŃSTWA = 30s
• CZAS EWAKUACJI = 30+34 = 64s

Obojętnie jak duży szacht zaprojektuję system nie spełnia wprost wymogów wynikających z par 270 ust 1.

Moje pytanie dotyczy opinii Zespołu o możliwości zastosowania w tym przypadku wentylacji pożarowej jako systemu opartego na standardach brytyjskich tj. system oczyszczania garażu z dymu. Norma brytyjska BS 7346-7 zaleca dla takich celów ilość powietrza na poziomie min 10 w/h.  Wg tej normy systemy wentylacji działające jako systemy oczyszczania z dymu można stosować w małych garażach, o niewielkim prawdopodobieństwie jednoczesnego przebywania dużej ilości osób. Nie jest to system do celów ewakuacji osób znajdujących się w garażu - system oczyszczania z dymu nie zapewnia utrzymania dymu i innych produktów spalania na pożądanej wysokości ponad drogami ewakuacyjnymi oraz nie ogranicza temperatury.

W takim systemie z góry zakłada się że garaż traktowany jest jako zbiornik dymu, a system ma za zadanie jedynie usunąć ten dym i oczyścić zbiornik – jest to inny cel niż systemu oddymiania (system oddymiania ma za zadanie kontrolę rozprzestrzeniania dymu i ciepła w garażu).

Czy powyższe rozwiązanie można uznać za spełniające wymóg w/w przepisów, w szczególności par 277 ust1. Oddymianie przebiega wolniej mniejszym szachtem jednak w jakimś stopniu wspomaga ewakuację.

Proszę tez o informację czy wg wiedzy MPOiA trwają prace Ministerstwa nad zmianą par 277 ust 4 i na jakim są etapie.

Zespół Rzeczoznawców przedstawia swoje stanowisko:

Podstawa prawna:

[1] - Dz.U.2015.1422 t.j. z późniejszymi zmianami – rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

[2]  -   Dz.U.2018.1202 t.j. - ustawa prawo budowlane

[3]  -  Dz.U.2010.109.719 - rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów 

[4]  -  Dz.U.2015.1483 t.j. - wejście w życie: 1 stycznia 2003 r. ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji

Opinia Zespołu Rzeczoznawców:

Ustawą o normalizacji, polskie normy zostały odwołane z konieczności obligatoryjnego stosowania - Art.5 ust.4. [4]. Równocześnie w ustawie prawo budowlane [2], pierwotna konieczność stosowania Polskich Norm została zastąpiona koniecznością stosowania wiedzy technicznej podczas projektowania. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej w maju 2004r zaistniała legalna możliwość stosowania norm europejskich w Polsce z czego korzystają i projektanci i rzeczoznawcy, traktując normy również europejskie jako wiedzę techniczną. Przywołana w pytaniu Norma brytyjska BS 7346-7: 2013 jest norma powszechnie stosowną w praktyce projektowej.

Stosowanie norm europejskich czy też polskich nie zwalnia projektanta z obowiązku spełnienia wytycznych z warunków technicznych [1]. Od stycznia 2018r. zmieniony został zapis w  § 277. 4. Obecnie zakłada on konieczność oddymiania stref garażowych (bez względu na ich wielkość lub ilość parkujących w garażu samochodów), z których nie ma bezpośredniego wyjazdu np. pochylnią lub gdy ich strefa pożarowa przekracza 1500m². Przy stosowaniu oddymiania pomieszczeń wymagane jest zastosowania SSP – sytemu sygnalizacji pożaru [3]. 
 

W § 270. 1. Ustawodawca wymaga aby instalacja wentylacji oddymiającej: usuwała dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiająca bezpieczną ewakuację oraz aby ta instalacja miała stały dopływ powietrza zewnętrznego uzupełniającego braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem.

Należy zaznaczyć, iż w przywołanym paragrafie nie został określony wymagany czas na ewakuację. To projektant powinien udowodnić, że zaprojektowany system spełnia cytowany wymóg w § 270. 1.1.

W takim przypadku pomocnym narzędziem jest wykorzystanie symulacji komputerowej rozprzestrzeniania dymu metodą  CFD. Wykonanie symulacji CFD na odpowiedniej siatce modułowej uzasadnia prawidłowość przyjętych założeń i spełnienie przepisów z § 270.1. Analiza  obliczeniowa temperatury dymu (np. metodą CFD) została przywołana w warunkach technicznych [1].  Jest też zalecana w procedurach Komendanta Głównego PSP.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, iż przypadku projektowania miejsc postojowych na platformach wielopoziomowych, dodatkowo, warto zastosować instalację zraszaczową/tryskaczową. Zdecydowana większość rzeczoznawców pożarowych traktuje taki garaż jako miejsce tzw. wysokiego składowania (PM) przyjmując wówczas zwiększone obciążenia pożaru o mocy 9 MW i obwodzie 20m. Tryskacze pozwalają  na złagodzenie wymagań odnośnie długości i czasu drogi ewakuacyjnej jak i wysokości garażu. Zwolnienia w przypadku stosowania tryskaczy są ujęte w przywołanej na wstępie normie brytyjskiej.

Opisane założenia należy bezwzględnie uzgodnić z rzeczoznawcą pożarowym, od którego projektant instalacji oddymiającej powinien otrzymać wytyczne do zaprojektowania instalacji oddymiającej celem wybrania najkorzystniejszego wariantu oddymiania w danym obiekcie.

MpOIA na chwilę obecną nie posiada wiedzy, w temacie trwania prac nad regulacją mającą na celu zmianę zapisów § 277 ust 4.

(IP)

 
arch. Wojciech Dobrzański,
Koordynator Zespołu Rzeczoznawców
przy Radzie Małopolskiej Okręgowej IARP